Wieloryb z Lorino – pokaz filmu i spotkanie z reżyserem

Środa, 15 marca, godz. 17:30, siedziba Wajda School, ul. Chełmska 21/24.

Wydarzenie wpisuje się w cykl spotkań i prezentacji, które organizujemy od 2020 roku, poświęconych istotnym kwestiom globalnym, mającym wpływ na kondycję i przyszłość naszej planety, a które mają szansę wybrzmieć dzięki wrażliwym i zaangażowanym twórcom filmowym.

Maciej Cuske swój film o wielorybnikach z dalekiej Syberii realizował przez wiele lat. Czukotka to jedno z najbardziej niegościnnych miejsc na Ziemi, najdalej na północny wschód wysunięty skrawek Rosji. Przez większą część roku zimna i niedostępna, pokryta w całości tundrą, bagnami, pozbawiona drzew, leży na wiecznej zmarzlinie. Na przekór surowym warunkom, od co najmniej tysiąca lat żyją tam ludzie. Nie przetrwają, jeśli co roku nie upolują odpowiedniej liczby wielorybów. 

„Wieloryb z Lorino jest przestrogą dla ludzkości, przykładem życia po apokalipsie. – pisała w Kulturze Libaralnej Agnieszka Sawala-Doberschuetz – Pod tym względem może przywodzić na myśl sposób, w jaki Swietłana Aleksijewicz przedstawiała „czarnobylską modlitwę” jako swoisty raport z przyszłości. Dokument Cuske jest ostrzeżeniem, że dalsze zaburzanie naturalnego porządku doprowadzi do katastrofy. Jak zabicie prawieloryba przez praczłowieka w czukockiej legendzie”.

Pełna recenzja tutaj.

Opis filmu

Dla mieszkańców syberyjskich rubieży, gdzie czas jak gdyby stanął w miejscu, ciągle żywa pozostaje tradycja polowań na gigantyczne walenie. W lokalnych wierzeniach zajmują one miejsce szczególne, choć Czukcze, Eskimosi czy Rosjanie żyjący dzisiaj w Lorino traktują te wymierające zwierzęta przede wszystkim użytkowo. Zbiorowy rytuał połowu dostarcza im pożywienia i pozwala przetrwać w trudnych warunkach. Film kontempluje wpisaną w porządek natury codzienność Półwyspu Czukockiego i odsłania najbardziej brutalne strony życia w miejscu zapomnianym przez Boga i ludzi.

Scenariusz i reżyseria – Maciej Cuske
Zdjęcia – Piotr Bernaś
Montaż – Katarzyna Orzechowska
Muzyka – Michał Jacaszek
Produkcja – Pokromski Studio
Koprodukcja – Telewizja Polska
Współfinansowanie – Polski Instytut Sztuki Filmowej

Film ma już za sobą długą drogę przez polskie i światowe festiwale, gdzie zebrał wiele nagród i niezwykle entuzjastycznych recenzji jurorskich:

2021 Orzeł (Polska Nagroda Filmowa) – Najlepszy Film Dokumentalny

2021 Międzynarodowy Festiwal Filmowy Zoom-Zbliżenia w Jeleniej Górze – Najlepszy Film Dokumentalny

2021 International Festival of Ethnological Films w Serbii – Grand Prix

2020 Krakowski Festiwal Filmowy

- Srebrny Róg w Międzynarodowym Konkursie Dokumentalnym dla filmu o wysokich walorach artystycznych
Uzasadnienie jury: „za doświadczenie głębi, w którym metaforyczne obrazy i dźwięk pozwalają nam zanurzyć się w rzeczywistość rdzennej syberyjskiej wioski położonej w odległym i zapomnianym zakątku Rosji. Ten wyjątkowy film w piękny sposób przedstawia kulturowy związek pomiędzy człowiekiem a środowiskiem i paradoksalnie pokazuje nam, że mężczyźni, którzy polują na zagrożone wieloryby, aby przeżyć, również należą do gatunku na granicy wymarcia”.

- Nagroda dla najlepszego producenta – Waldemar Pokromski, Aldona Pokromska
- Nagroda Prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich za najlepszy montaż – Katarzyna Orzechowska

2020 Millenium Docs Against Gravity Film Festival w Warszawie

- Nagroda za najlepszą produkcję w Konkursie Polskim
Uzasadnienie jury: „Wrażliwy autor stworzył piękny i czuły filmowy portret zbiorowy mieszkańców zapomnianego miasteczka na końcu świata. Ze zrozumieniem i bez oceniania pokazał ich codzienne zmagania z ciężarem życia w zrujnowanym kraju, dając nam uniwersalną opowieść o człowieczeństwie i nadziei w beznadziejności”.

2020 Międzynarodowy Festiwal Filmowy Off Cinema w Poznaniu

Nagroda Złoty Zamek
Uzasadnienie jury: „Wieloryb z Lorino to wspaniały przykład wspólnej pracy operatorów, montażystki, dźwiękowców i reżysera. Ale też całej ekipy, która pozwoliła, aby ten film powstał. Bardzo proste kino o bardzo poważnej sprawie w wymiarze globalnym”!

Wyróżnienie za zdjęcia – Piotr Bernaś

2020 Międzynarodowy Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych Camerimage w Toruniu
Złota Żaba za Najlepszy Film Dokumentalny – Piotr Bernaś

2020 Festiwal Mediów Człowiek w zagrożeniu w Łodzi
Grand Prix Biała Kobra
„Za film, który poprzez wnikliwą obserwację małej społeczności pokazuje zagrożenie dla świata wyjałowionego z duchowości i odartego z własnego mitu”.

2020 Batumi International Art House Film Festival
Nagroda dla najlepszego filmu w Międzynarodowym Konkursie Filmów Dokumentalnych

2020 Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych Festival dei Popoli we Florencji
Nagroda CD Digital dla najlepszego filmu europejskiego

Maciej Cuske jest twórcą nagradzanych dokumentów, wśród których największe sukcesy odniosły takie filmy jak: Kuracja (2004) – m.in. Nagroda Publiczności na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Tofifest, Dyplom Uznania na Krakowskim Festiwalu Filmowym w Konkursie Polskim; Antykwariat (2005) – m.in. Nagroda Specjalna Złoty Lajkonik na Krakowskim Festiwalu Filmowym, Brązowa Iglica na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Ofensiva. W roku 2007 nakręcił film dokumentalny pt. Na niebie, na ziemi portretujący polskich badaczy UFO. Razem z grupą Paladino zrealizował dokument Andrzej Wajda: Róbmy zdjęcie! (2008). Dwa lata wcześniej Paladino, w skład którego oprócz Cuske wchodzą także: Thierry Paladino, Marcin Sauter i Piotr Stasik, otrzymała Nagrodę Artystyczną miasta Torunia im. Grzegorza Ciechowskiego. W 2013 roku zadebiutował filmem fabularnym Stacja Warszawa – pełnometrażową produkcją wyreżyserowaną wspólnie przez pięciu reżyserów. Współscenarzysta nagradzanego filmu Mateusza Rakowicza Romantik (2016). Razem z Marcinem Sauterem prowadzi w Bydgoszczy Bydgoską Kronikę Filmową. Jest jednym z trzech tutorów prowadzących w Szkole Wajdy kurs dokumentalny DOK PRO. Jego najnowszy film dokumentalny Wieloryb z Lorino otrzymał w 2021 roku Polską Nagrodę Filmową Orzeł za Najlepszy Film Dokumentalny, w 2020 roku Srebrny Róg na Krakowskim Festiwalu Filmowym w Międzynarodowym Konkursie Dokumentalnym oraz nagrody za najlepszy montaż i dla najlepszego producenta, a na Festiwalu Millennium Docs Against Gravity nagrodę za najlepszą produkcję w Konkursie Polskim.